De textielnijverheid was in het begin van de jaren vijftig de op een na grootste werkgever in de Zeeuwse industrie. De sector concentreerde zich in het oosten van Zeeuws-Vlaanderen, vooral rond Clinge, Sint Jansteen en Hulst. Terwijl deze bedrijfssector in de rest van Nederland tussen 1950 en 1965 ineenstortte, wist de textielindustrie zich in Zeeland nog goed te handhaven. Van de geografische ontsluiting en industriële expansie die de provincie in deze jaren kenmerkte, profiteerde de textielnijverheid nauwelijks. De textielfabrieken moesten het hoofd bieden aan de concurrentie van goedkope textiel uit andere landen. Waren de Zeeuws-Vlaamse textielbedrijven in staat alert en effectief te reageren op de opdoemende problemen?
De textielindustrie
– – –
The Illustrious School of Middelburg
- Verschenen in: The dictionary of seventeenth and eighteenth-century Dutch philosophers
pagina: 700-703 - Redactie: W. van Bunge a.o.
- Uitgever: Thoemmes Press
- Bristol 2003
Encyclopedisch artikel over de geschiedenis van de Illustre School in Middelburg.
– – –
F.M. Wibaut en de houthandel Alberts, 1876-1914
een socialist als ondernemer in Middelburg
Tegen wil en dank kwam de latere sociaaldemocratische voorman Floor Wibaut na zijn studie in een Middelburgse houthandel terecht. Hij ontwikkelde zich daar tot een gedreven handelsman, die de onderneming gouden tijden bracht. Hoe kon deze socialist een succesvol ondernemer zijn?
– – –
Van zwervend goed tot erfgoed
de oudste verzameling van het Zeeuws Genootschap in een nieuw perspectief
Het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen bouwde sinds haar oprichting in 1769 aan een omvangrijke en gevarieerde collectie. Inmiddels maken vele voorwerpen met betrekking tot de natuurhistorie, volkenkunde, kunst, kunstnijverheid, historie en archeologie hiervan deel uit, alsmede prenten, tekeningen, historisch-topografische afbeeldingen, handschriften, muziekinstrumenten, munten en penningen. Welke betekenis heeft deze collectie?
– – –
Landbouw, jacht en visserij
In de Republiek der Verenigde Nederlanden hadden de autonome gewesten talrijke eigen voorschriften op het terrein van landbouw, jacht en visserij. De eenheidsstaat die na 1795 werd gerealiseerd, betekende de ommekeer naar een centraal geleide politiek. Met welke nieuwe maatregelen kreeg Noord-Brabant te maken?
– – –
Geld in Breda door de eeuwen heen
- Uitgever: Gemeente Breda
- Breda 2002
Publieksuitgave over 750 jaar geld in Breda, ter gelegenheid van de invoering van de euro in januari 2002.
– – –
Een sluier van schortenbont
het Zeeuws eigene in de jaren negentig
De Zeeuwse identiteit bestaat niet. Althans niet als een onveranderlijk, onwrikbaar gegeven dat uit het verleden tot ons is gekomen. Wel als een spel met beelden, imago’s en gebruiken, waarbij de spelers naar believen uit de oude doos putten en het Zeeuws eigene scheppen en herscheppen.
– – –
Over heren van stand en culturele erfgenamen
wetenschapsbeoefening in het Zeeuws Genootschap bezien in het licht van de tijd
Het Zeeuws Genootschap mag zich rekenen tot de oudste wetenschappelijke genootschappen in Nederland. De twaalf rijke heren die het in genootschap in 1769 in Vlissingen oprichtten, stelden zich ten doel “deugd en waerheijt” te bevorderen. Verspreiding van kennis en maatschappelijke deugden moest een halt toeroepen aan de economische en sociale achteruitgang van de achttiende-eeuwse samenleving. Hoe heeft het Zeeuws Genootschap zich na die tijd ontwikkeld? Welke aandachtsgebieden waren er? Hoe zijn de zwaartepunten daarin verschoven?
– – –
De nieuwe gebruikers
- Verschenen in: Een bijzonder huis op een bijzondere plek, het Van de Perrehuis in Middelburg en zijn omgeving
pagina: 259-288 - Auteurs: Peter Blom, Jeanine Dekker, Roelof Koops, Peter Sijnke
- Redactie: Jeanine Dekker, Peter Don, Albert Meijer, Katie Heyning
- Uitgever: Zeeuws Archief
- Middelburg 2000
In de laatste maanden van 1999 betrokken drie Zeeuwse archiefdiensten hun nieuwe behuizing aan het Hofplein in Middelburg. Het Rijksarchief in Zeeland en de gemeentearchieven van Middelburg en Veere gingen samen in een nieuwe instelling: het Zeeuws Archief. Dit hoofdstuk in het boek Een bijzonder huis op een bijzondere plek, blikt terug op de geschiedenis van de drie archiefdiensten.
– – –
Inleiding
- Verschenen in: Een bijzonder huis op een bijzondere plek, het Van de Perrehuis in Middelburg en zijn omgeving
pagina: 10-15 - Auteurs: Jeanine Dekker, Peter Don, Albert Meijer
- Redactie: Jeanine Dekker, Peter Don, Albert Meijer, Katie Heyning
- Uitgever: Zeeuws Archief
- Middelburg 2000
Het markante gebouw in de Middelburgse binnenstad, dat in de volksmond bekend staat als het Van de Perrehuis, huisvest sinds 2000 het Zeeuws Archief. Het huis ging daarmee een nieuwe fase in van zijn lange en bewogen geschiedenis. Het historische pand was in de jaren negentig gerestaureerd en aanpalend voorzien van een opvallende nieuwbouw. Daarin werden de studiezaal en archiefdepots ondergebracht. ‘Oud’ en ‘nieuw’ gingen op uitdagende wijze een verbond aan. Dat verbond loopt als een rode draad door de geschiedenis van deze plek. Het huis was achtereenvolgens commanderij van de middeleeuwse Duitse ridderorde, stadspaleis van vooraanstaande Middelburgse regentenfamilies en zetel van de rechterlijke macht in Zeeland.
– – –
'Met waardigheid, aandacht en toewijding'
rector W.G.A. Loos (1896-1987) en de zorg voor voogdijmeisjes en ouderen in Princenhage
De katholieke kerk maakte in de twintigste eeuw ingrijpende veranderingen door. Van een hecht georganiseerde geloofsgemeenschap werd zij een gemeenschap waarbij steeds minder mensen zich thuis voelden. Opvattingen over jeugd- en ouderenzorg veranderden. De uit charitas stammende verzorging in verzuilde instellingen moest onder druk van de overheid professionaliseren. De priester Willem Loos, rector van twee katholieke zorginstellingen voor voogdijmeisjes en ouderen, zag het om zich heen gebeuren. In 143 cahiers, die hij in retrospectief schreef, deed hij verslag van de overtuigingen en opvattingen die ten grondslag lagen aan zijn werk en leven.
– – –
Technische innovatie in de coöperatieve boterfabricage in het zuiden van Nederland, 1891-1950
Technische innovatie bleek in de zuivelindustrie, waar de boeren-coöperatoren vooral in de beginfase een dikke vinger in de pap hadden, een geleidelijk proces. Financiële draagkracht, verbondenheid met de leefgemeenschap en de traditionele manier van werken bepaalden aanvankelijk de maat van de coöperatieve fabriek. Technische en technologische vernieuwingen werden ingevoerd nadat de boeren door middel van voorlichting daartoe waren voorbereid en aangemoedigd. Laverend tussen technische innovaties en de mentaliteit van de leden-boeren gaven fabrieksdirecteuren en zuivelconsulenten in de eerste helft van de twintigste eeuw gestalte aan de opbouw van de coöperatieve zuivelindustrie.
– – –
Zuivelcoöperaties in Zeeland, 1891-1979
Artikel over de geschiedenis van de coöperatieve zuivelindustrie in Zeeland.
– – –
De ruimte in Brabant: groen en rood
- Verschenen in: Reflecties over twee eeuwen geschiedenis Noord-Brabant, 1796-1996
pagina: 49-54 - Redactie: H.F.J.M. van den Eerenbeemt
- Uitgever: Provincie Noord-Brabant
- 's-Hertogenbosch 1997
Pleidooi om in de ruimtelijke ordening ook stil te staan bij de onderliggende, subjectieve beleving van ruimte. Ruimtelijke inrichting en ruimtegebruik zijn dynamische factoren. Boeren, burgers en natuurbeschermers hechten andere beelden en betekenissen aan ruimte. Tekst van een lezing gehouden bij de presentatie van het derde deel van de Geschiedenis van Noord-Brabant, 1796-1996. In verkorte versie gepubliceerd als Hef tegenstelling rood en groen op, in Agrarisch Dagblad, 24 mei 1997.
– – –
De ruimte in orde?
De ruimtelijke ordening in Noord-Brabant veranderde na de Tweede Wereldoorlog sterk van karakter. Dit was een gevolg van de toenemende welvaart en daarmee gepaard gaande sociale, economische en technologische ontwikkelingen. De Noord-Brabantse bevolking legde een steeds groter beslag op de ruimte. Dat maakte een intensievere en omvattender ordening daarvan noodzakelijk. De overheid stelde zich ten aanzien van het ruimtegebruik steeds meer op de voorgrond door sturend en controlerend op te treden. De ruimte werd ingedeeld in zones of er werd gewerkt volgens een hiërarchische opbouw van kernen. De Welvaartsbalans, een provinciaal ontwikkelingsplan uit 1965, maakte voor het eerst onderscheid tussen landelijke en stedelijke gebieden.
