Kleding voor de Zeeuwse streekdrachten werd voor een deel vervaardigd door vakmensen: kleermakers en naaisters. Het meer eenvoudige werk deden vrouwen en dochters zelf thuis. Met het uitsterven van de streekdrachten verdwenen niet alleen de laatste boerenkleermakers en naaisters maar ook hun vakkennis en deskundigheid. Dit hoofdstuk gaat over dit ambachtelijke werk en de beoefenaren ervan.
– – –
De coöperatieve landbouwvereniging Eiland Walcheren liet in 1963 een nieuwe graansilo bouwen aan de Kleverskerkseweg in Middelburg. De coöperatie was in 1916 opgericht als een coöperatieve aankoopvereniging voor boeren op Walcheren.
– – –
Inhistory ontwierp het museum- en collectieplan voor het Industrieel Museum Zeeland, dat is gevestigd in de voormalige suikerloods in Sas van Gent. De meeste mensen denken niet meteen aan rokende fabrieksschoorstenen en ondergrondse pijpleidingen als het om Zeeland gaat. Toch maakt industrie al zo’n 150 jaar deel uit van de Zeeuwse samenleving.
– – –
De textielnijverheid was in het begin van de jaren vijftig de op een na grootste werkgever in de Zeeuwse industrie. De sector concentreerde zich in het oosten van Zeeuws-Vlaanderen, vooral rond Clinge, Sint Jansteen en Hulst. Terwijl deze bedrijfssector in de rest van Nederland tussen 1950 en 1965 ineenstortte, wist de textielindustrie zich in Zeeland nog goed te handhaven. Van de geografische ontsluiting en industriële expansie die de provincie in deze jaren kenmerkte, profiteerde de textielnijverheid nauwelijks. De textielfabrieken moesten het hoofd bieden aan de concurrentie van goedkope textiel uit andere landen. Waren de Zeeuws-Vlaamse textielbedrijven in staat alert en effectief te reageren op de opdoemende problemen?
– – –
Tegen wil en dank kwam de latere sociaaldemocratische voorman Floor Wibaut na zijn studie in een Middelburgse houthandel terecht. Hij ontwikkelde zich daar tot een gedreven handelsman, die de onderneming gouden tijden bracht. Hoe kon deze socialist een succesvol ondernemer zijn?
– – –
Technische innovatie bleek in de zuivelindustrie, waar de boeren-coöperatoren vooral in de beginfase een dikke vinger in de pap hadden, een geleidelijk proces. Financiële draagkracht, verbondenheid met de leefgemeenschap en de traditionele manier van werken bepaalden aanvankelijk de maat van de coöperatieve fabriek. Technische en technologische vernieuwingen werden ingevoerd nadat de boeren door middel van voorlichting daartoe waren voorbereid en aangemoedigd. Laverend tussen technische innovaties en de mentaliteit van de leden-boeren gaven fabrieksdirecteuren en zuivelconsulenten in de eerste helft van de twintigste eeuw gestalte aan de opbouw van de coöperatieve zuivelindustrie.
– – –
Artikel over de geschiedenis van de coöperatieve zuivelindustrie in Zeeland.
– – –
Melk: de witte motor op het platteland. Aan het eind van de negentiende eeuw rezen coöperatieve zuivelfabrieken op de zandgronden van Noord-Brabant en Limburg als paddestoelen uit de grond. Hoe verliep de opkomst en ontwikkeling van deze coöperaties en welke rol speelden de boeren daarin? Hoe modern was de coöperatieve gedachte? En hoe raakten de veelal arme, kleine zandboeren overtuigd van het nut van deze fabrieken?
– – –
In de zuivelbereiding deden zich in Nederland na het midden van de negentiende eeuw ingrijpende veranderingen voor. Van ambachtelijke vaardigheid werd het maken van boter en kaas een industrieel productieproces. De kaas- en roomboterfabriek Freia uit het Friese Veenwouden staat op het kruispunt van deze ontwikkeling. Het bedrijf was een van de eerste Nederlandse zuivelfabrieken. Deze publicatie verscheen bij de opening van de Freia fabriek in het Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem.
– – –
Artikel over de beginfase van de coöperatieve zuivelindustrie in het zuiden van Nederland.