Een sluier van schortenbont

het Zeeuws eigene in de jaren negentig

  • Verschenen in: Zeeland 10/4
    pagina: 122-130
  • Uitgever: Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen
  • Middelburg 2001

De Zeeuwse identiteit bestaat niet. Althans niet als een onveranderlijk, onwrikbaar gegeven dat uit het verleden tot ons is gekomen. Wel als een spel met beelden, imago’s en gebruiken, waarbij de spelers naar believen uit de oude doos putten en het Zeeuws eigene scheppen en herscheppen.

Zee, strand en streekdracht: pijlers van de Zeeuwse identiteit. Zeeuws Archief, coll. KZGW, ZI-P-09244.

De Zeeuwse identiteit wordt voortdurend (opnieuw) geconstrueerd uit een reservoir van beelden en praktijken die op een of andere manier naar Zeeland verwijzen. Bolus en Zeeuwse Vlegel, inlagen en karrenvelden, De Smaek van Zeêland, Het Zeeuwse Gezicht. Als het al niet is opgeslagen in het cultureel erfgoed, dan wordt het wel nieuw ontwikkeld. Politiek, bedrijfsleven, media, de toeristische sector en landschaps- en natuurorganisaties ontdekken in de jaren negentig de Zeeuwse identiteit. Van authenticiteit is in de meeste gevallen geen sprake, het gaat juist om de subjectieve toe-eigening en beleving van cultuur.

Opvallend vaak wordt voor de identiteit van Zeeland een verbinding gelegd met waarden uit het landschap en de natuur, in het bijzonder de strijd tegen het water. Daarnaast worden ook cultuurhistorische waarden als pijlers onder de Zeeuwse identiteit gezien. In veel gevallen is sprake van invented traditions. De gebruiken worden continuïteit toegedicht, alsof ze stammen van eeuwen geleden. Maar in de meeste gevallen is er geen sprake van een continuüm tussen verleden en heden waarop tradities en gebruiken worden meegedragen. De (re)constructie van culturele identiteiten is voor een belangrijk deel een zaak van de hedendaagse politiek, van het toeristisch promotiewezen en van culturele instanties. Zij selecteren tradities en daaruit opgebouwde identiteiten en brengen deze in stelling om moderne doelen te bereiken.

in: publicaties
tags: ,