- Tilburg 2006
Wetenschappelijke ontplooiing in groepsverband heeft een lange traditie. Deze kreeg een nieuw gezicht na het midden van de negentiende eeuw. In de wetenschapsbeoefening gingen universiteiten een leidende rol spelen. De maatschappelijke component van wetenschap, een vervolg op het utilitaristische denken uit de Verlichting, kreeg in buitenuniversitaire kringen een nadrukkelijkere plaats. De gezamenlijke beoefening van wetenschap, persoonlijk contact en steun in het maatschappelijk leven, waren waarden die ook de grondvesters van de Tilburgse hogeschool begin twintigste eeuw huldigden. Zij verbonden deze overigens nog met een ander element: emancipatie van het katholieke deel van de bevolking.
In de naoorlogse alumnikringen werd de gedachte van katholieke emancipatie verlaten, maar de maatschappelijke betrokkenheid bleef. Vanuit de behoefte om ook na hun academische promotie door te blijven gaan met historisch onderzoek en elkaar daarin wederzijds te stimuleren, richtte een aantal gepromoveerden samen met hun promotor in 1971 de Tilburg Eerenbeemt Kring op. Dit collectief, met als spil de Tilburgse historicus prof. dr. Harry van den Eerenbeemt, groeide uit tot een kring van bijna vijftig leden. Lezingen en daaropvolgende inhoudelijke gedachtewisselingen, een excursie en een diner werden de vaste bestanddelen van bijeenkomsten van de kring.
De TEK werd gevoed door de overtuiging van Van den Eerenbeemt dat de intellectuele ontplooiing na het verkrijgen van de doctorstitel door moest gaan. Niet alleen om te voldoen aan de persoonlijke behoefte van intellectuele verrijking, maar nadrukkelijk ook om dienstbaar te zijn aan de samenleving. Inzicht in het verleden versterkt het maatschappelijk bewustwordingsproces. Een historicus kan een grote bijdrage leveren aan het sociaal en cultureel bewustzijn in de samenleving door de ontwikkelingslijnen van die samenleving bloot te leggen.
